Dit keer brengen we jullie geen opmerkelijke gebeurtenis, maar duiken we in een beroep dat bij de vrijwilligers vragen opriep. Na een vraag op het forum over wat een afdakagent precies was, ging vrijwilliger Jeannette Koops op onderzoek uit. Zij schreef voor jullie het volgende artikel.

Bob Dylan zong het in 1964 al ‘The Times They Are a-Changin’. Dit ondervinden de vrijwilligers van S.O.S. Antwerpen telkens weer bij hun werkzaamheden. Op 26 december 1896 overleed de achtjarige Anna De Meulder aan de gevolgen van stuipen. Anna’s vader was, zo valt te lezen in de overlijdensakte, ‘afdakagent’.

Afdakagent…, wat deed die afdakagent einde negentiende, begin twintigste eeuw? Een vraag waar niet direct een antwoord op gegeven kon worden. Er werden wat hulplijnen ingeschakeld. Medewerkers van het Felixarchief en de politie Antwerpen konden al snel licht op de functie werpen en ook een zoekwerk in de archieven van het Handelsblad en de Gazet van Antwerpen wierp zijn vruchten af.

Een typisch havenberoep. Zoals de naam al doet vermoeden, stond de afdakagent ook letterlijk onder een afdak. En wel het afdak van de hangars langs de kaaien.

De afdakagent was geen politieagent maar een aangestelde van het gemeentebestuur. Er werd door de stad een afzonderlijke dienst voor de afdakagenten opgericht. Afdakagenten werkten tegen een lagere wedde dan agenten van politie. Zoals blijkt uit onderstaand artikel uit de Gazet van Antwerpen van 1893 was er bijvoorbeeld ook geen sprake van een rustdag.

Afdakagenten hielden zich bezighielden met het toezicht onder de afdaken en de daar gestockeerde goederen.

Naast de afdakagenten waren er kaaitoezichters die toezicht hielden op de activiteiten op de kaaien en de aanwezige goederen. Later vervaagde dit onderscheid in de figuur van de ‘brigadier kaaien en afdaken’.

Vandaag krijgen de hangars van de Scheldekaaien nieuwe bestemmingen op diverse plekken in Antwerpen. De afdakagenten zijn verdwenen. De haven blijft.

Met dank aan: Felixarchief Antwerpen, Politie Antwerpen