De Antwerpse doodsoorzakenregisters werden voor het eerst opgesteld in 1820, een primeur in ons land. Een nationale verplichting om doodsoorzaken bij te houden, kwam er immers pas in 1851. Ook al zijn de registers aanvankelijk betrekkelijk summier, met de aanduiding van overlijdensdatum en een zogenaamde ‘observatie’ bieden ze een vroege inkijk in de overlijdens in de stad.

In de loop der jaren werden de registers accurater en vollediger. Ze bevatten steeds meer inlichtingen zoals de leeftijd (1860), het beroep (1867), de burgerlijke staat (1867), de geneesheer die de doodsoorzaak vaststelde (1901), de begraafplaats en de begrafenisondernemer (1922). Tevens noteerden ambtenaren bij sommige overledenen ook andere gegevens, zoals het ziekenhuis waar ze stierven, de nationaliteit, het bezit van eredecoraties, het recht op een overheidspensioen en het lidmaatschap van gewapende verzetsbewegingen (1944).

Het bestuderen van historische doodsoorzaken gaat gepaard met enkele uitdagingen. Zo veranderden, als gevolg van de vooruitgang van de geneeskunde, de benamingen en de interpretaties van diverse ziekten doorheen de tijd. Over de landsgrenzen heen werden sommige ziekten in een andere doodsoorzakengroep geclassificeerd of werden andere aanduidingen gebruikt om bepaalde ziektes te benoemen.

Daarom maakt S.O.S. Antwerpen deel uit van het internationale SHiP-netwerk (Study of Health in Port Cities), een onderzoek waarin de historische doodsoorzakenregisters van een tiental Europese havensteden worden onderzocht en vergeleken. Het Amsterdamse doodsoorzakenproject, waar sommigen van jullie via Vele Handen misschien aan meewerkten, stuurt dit netwerk. Via SHiP wordt een internationale historische classificatie van doodsoorzaken gecreëerd zodat vergelijkingen van doodsoorzaken in tijd en ruimte op een consequente manier kunnen gebeuren.