Brandwonden

Tot vandaag behoren brandwonden tot de pijnlijkste en vaak dodelijkste wonden die het menselijk lichaam bedreigen. In het doodsoorzakenregister komen ze regelmatig voor. Wij gaan na hoe artsen en helers door de eeuwen heen op zoek gingen naar gepaste behandelingen. Brandwonden en hun behandelingen worden als sinds de oudheid beschreven. De vroegste verwijzing dateert van zo’n 3500 jaar geleden: het gaat om een grottekening waarop brandwonden werden verzorgd met plantenextracten. Een eerste geschreven vermelding is er in de Egyptische Ebers…

0 Reacties
Brandwonden
Soldaten met brandwonden na een mosterdgasaanval worden behandeld met “continuous baths” in het Rode Kruis hospitaal te Netley, Engeland, 1919. (© Hampshire and Solent Museums)

Spaanse griep (1918-1920)

De Spaanse griep wordt vandaag vaak gezien als de laatste grote pandemie vóór COVID-19. Van 1918 tot en met 1920 besmette een griepvirus, H1N1, ongeveer een derde van de wereldbevolking. Schattingen van het aantal doden variëren van 20 tot 100 miljoen. Daarmee was de Spaanse griep dodelijker dan alle oorlogsgeweld van de Eerste Wereldoorlog, en één van de dodelijkste pandemieën ooit. Het verloop van de epidemie kan niet los gezien worden van die oorlogscontext. De Spaanse griep heeft weinig met…

0 Reacties
Spaanse griep (1918-1920)
Een Amerikaans gezin beschermt zich tegen de Spaanse griep met een mondmasker. Zelfs de kat draagt een masker. (Bron: Collection of the Dublin Heritage Museum, nr. cfra_168, 2007.0577)

Kraambedsterfte

Student Tom Hacha werkte vorig jaar onder begeleiding van professor Hilde Greefs, met de doodsoorzakenregisters in het kader van zijn opleiding geschiedenis. Hij deed onderzoek naar kraambedsterfte en kon enkele interessante conclusies trekken. Auteur: Tom Hacha In de nieuwsbrief van februari kwam het hoge aantal doodgeboren kinderen reeds aan bod, maar niet enkel voor hen was een bevalling gevaarlijk. Ook voor moeders was vroeger een zwangerschap en bevalling een schrikbarende en risicovolle onderneming. Hoewel in 2017 wereldwijd 295.000 vrouwen het…

0 Reacties
Kraambedsterfte
Moederhuis Openbare Onderstand Antwerpen (ca. 1920-1940), (FelixArchief, nr. 2807#17)

Schijndood

Een ‘doodsoorzaak’ waarvan we geen neerslag vinden in de doodsoorzakenregisters, maar die toch door velen werd gevreesd in de achttiende en negentiende eeuw, was schijndood. De angst om levend begraven te worden was alomtegenwoordig op het Europese continent. Hoewel schijndood zelden voorkwam, was de angst niet volkomen irrationeel. Op 11 november 1876 verscheen in de krant het Handelsblad van Antwerpen het schrikwekkende verhaal van ene mevrouw Talon, die na een lichte ongesteldheid in een diepe coma viel. De vrouw werd…

0 Reacties
Schijndood
"L'inhumation précipitée" ('De voorbarige begrafenis') van Antoine Wiertz (1854)

Roodvonk

In de negentiende eeuw was roodvonk een belangrijke doodsoorzaak bij kinderen. In het doodsoorzakenregister zien we de ziekte regelmatig verschijnen onder de Franse benaming scarlatine. Roodvonk is een besmettelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie streptokokken groep A (Streptococcus pyogenes). Deze bacterie leeft in de neus- en keelholte en maakt soms een gifstof aan die roodvonk veroorzaakt. De ziekte wordt overgedragen door hoesten of niezen, of fysiek contact. Ze komt het meest voor bij kinderen tussen de twee en…

0 Reacties
Roodvonk
Shelmerdine McCombs, Robert. Diseases of children for nurses. 1911, p. 291.