Noma of waterkanker

Af en toe duikt in de registers een vergeten ziekte op die zelfs veel hedendaagse artsen onbekend in de oren klinkt. Noma of waterkanker is een vorm van gangreen die de mond en het omliggende gezicht aantast. Vandaag komt noma bij ons niet meer voor maar in Afrika, Azië en Zuid-Amerika maakt ze jaarlijks nog steeds meer dan 140.000 dodelijke slachtoffers. Nochtans kan de ziekte voorkomen én genezen worden. Over noma Noma is een aangezichtsgangreen dat vooral ontstaat bij ondervoede…

0 Reacties
Noma of waterkanker
Kind met noma, schets uit Robert Frorieps ‘Pathologisch-anatomische Abbildungen aus der Sammlung der königlichen Charité-Heilanstalt zu Berlin’, 1836.

Scrofulose of koningszeer

In de doodsoorzakenregisters vinden we heel wat verschillende varianten van scrofulose terug: phtisie scrofuleuse, maladie scrofuleuse, carie scrofulose, fièvre scrofuleuse, affection scrofuleuse, etc.. Scrofulose is een ontsteking van de lymfeklieren in de hals. De ziekte is doorgaans een complicatie van tuberculose maar kan ook worden veroorzaakt door niet-tuberculeuze mycobacteria die onder andere voorkomen in besmette melk. Mensen die aan de ziekte lijden, ontwikkelen een grote massa in de hals die groeit in de loop der tijd. Het abces is pijnloos,…

0 Reacties
Scrofulose of koningszeer
Bramwell, Byrom Edinburgh, Constable, 1893 Atlas of Clinical Medicine. Bron: National Library of Medicine, National Institutes of Health, USA.

Sint-Antoniusvuur

De voorbije maanden gingen enkele van onze vrijwilligers aan de slag met het doodsoorzakenregister van de gemeente Zele. Het register van Zele biedt een interessant contrast met het Antwerpse register omdat het ons toelaat om een vergelijking te maken tussen stad en platteland. We zullen kunnen nagaan hoe en of het doodsoorzakenpatroon en de medische kennis in beide gebieden verschilde. In het doodsoorzakenregister van Zele doken alvast regelmatig doodsoorzaken op die we zelden tegenkwamen in de Antwerpse registers. Een vaak…

0 Reacties
Sint-Antoniusvuur
Hieronymus Bosch

Kindermoord

Bij elk maandelijks interview komt het terug: wat onze vrijwilligers het meest bijblijft, is de torenhoge kindersterfte. Dat kinderen in het verleden gevoeliger waren voor infectie- en andere ziekten, hoeft ondertussen geen verdere toelichting. Maar soms kwam het onheil ook uit onverwachte hoek. Kindermoord is een doodsoorzaak die we af en toe in de registers zien opduiken. Het woord alleen is voldoende om koude rillingen over onze ruggengraat te sturen, maar hoe frequent was het fenomeen? En in welk historische…

0 Reacties
Kindermoord
Medea, tovenares uit deGriekse mythologie, die haar zonen doodt Eugène Delacroix 1862

Peritonitis, appendicitis en maagzweren

Hielp je mee doodsoorzaken invoeren? Dan kwam je zonder twijfel wel eens peritonitis als doodsoorzaak tegen. Maar wat is deze doodsoorzaak en in welk historisch licht moeten we ze bekijken? En wat is de link met appendicitis en maagzweren? Peritonitis of buikvliesontsteking is een ontsteking van het buikvlies, een dun transparant vlies dat alle organen in de buikholte bedekt. Peritonitis ontstaat meestal ten gevolge van een infectie door bijvoorbeeld een perforatie van de maag of darm of van de appendix.…

0 Reacties
Peritonitis, appendicitis en maagzweren
The bad doctors, James Ensor, 1895